Ortadoğu'nun,Balkanların ve Türkiye'nin En Büyük Camisi

Ortadoğu'nun,Balkanların ve Türkiye'nin En Büyük Camisi olan Adana Sabancı Merkez Camii hakkında bir makale yazmayı uzun zamandır düşünüyordum. Kısmet bu güneymiş. Adanalıyım diye söylemiyorum ama gerçekten yeryüzü üzerindeki en muhteşem yapılardandır. Cami'nin bilinen ve bilinmeyen bir çok özelliği vardır.
Dilerseniz Adana Sabancı Merkez Camii hakkında herşeyi madde madde inceleyerek görelim.
Adı Neden Sabancı Camii'dir?

Camimizin temeli 13 Aralık 1984 tarihinde yani daha ben yaşıma girmeden evvel atılmştır. Cami inşaatının %50'si Adana'lıların bağışları ile tamamlanmıştır. İlk önceleri inşaatı Büyükşehir Belediyesi yürütürken  daha sonra Türkiye Diyanet Vakfına devredilmiştir. Cami inşaatının yarısına gelindiğinde 10 yıllık bir zaman doldurulmuştur. Geri kalan % 50'lik kısmının tamamlanması için Rahmetli Sakıp Sabancı bağışta bulunmuş ve cami 1 yıl gibi kısa bir zamanda 1998 yılında camii tamamlanmış ve hizmete açılmıştır. Bu sebeptendir ki caminin ismi Adana Sabancı Merkez Camii'dir.

Camimin Mimarı Kimdir?

 Camiinin mimarı günümüzün Mimar Sinan'ı olarak ün kazanmış olan Mimar Necip Dinçtir. Sivaslı olan mimarımız Adana Sabacı Merkez Camii için ''Meslek hayatımın meyvesidir'' demektedir.

Caminin Büyüklüğü Ne Kadardır?

Camimizin ölçülerle , rakamlarla tarifi şöyledir. ; 6666 metre kara üzerine yayılmış ve 28.000 kişilik cemaat kapasitesi ile Ortadoğu'nun, Balkanların ve Türkiye'nin en büyük camisidir.32 Metre çaplı ana kubbesi vardır. Cami 9 fil ayağı üzerine oturtulmuştur. Genel görünüm olarak Sultan Ahmet Camii’ne, plan ve iç mekân olarak Selimiye Camii’ne benzer.

Camimin özellikleri?

Belkide bu aşağıda sıralayacağımız özelliklerdendir ki Mimar Necip Dinç'e günümüzün Mimar Sinan'ı denmektedir.

1- Ana mekândaki 5 normal kubbe, İslâmın 5 şartını temsil eder.

2- Şadırvanlı avludaki 28 kubbe, Kuran-ı Kerimde adı geçen 28 peygamber temsil eder.

3- İki mekândaki toplam 33 kubbe tesbih, tahmid, tekbirin ayrı ayrı 33'er defa tekrarını temsil eder.

4- Ana kubbe yüksekliği 54metredir. Bu özellik 54 farzı temsil eder.

5- Ana kubbe çapı 32 metredir.Bu 32 farzı temsil eder.

6- Ana kubbe pencerelerinin sayısı Resûlullah efendimize peygamberliğin geldiği yaşı, bir günde kılınan 40 rekat namazı, mescid-i Nebevide kılınan müjdeli 40 vakit namazı temsil eder.

7- Camideki 6 minare, imanın 6 şartını temsil eder.

8- Dört minarenin uzunluğu 99 metre olup; Esma-i Hüsnayı, tesbih, tahmid, tekbirin 33er defa tekrarının toplamını temsil eder.

9- Altı minaredeki 16 şerefe; tarih boyunca kurulmuş 16 Türk devletini temsil eder.

10- Ana kubbe etrafındaki 4 yarım kubbe; Edillei şeriyyi yani  İslâmın 4 ana kaynağı Kuran, sünnet, icmai ümmet, kıyası fukaha, 4 büyük halifeyi, 4 büyük kitabı, 4 mezhebi, 4 büyük meleği
temsil eder.

11- Bir alt kattaki 12 yarım kubbe "İslâmın" tasvip ettiği 12 tasavvuf yolunu temsil eder.

12- Bir alt kattaki aynalı pencereler; her cephede ayrı ayrı 28 adet olup Kuran-ı Kerimde  ismi geçen peygamberleri temsil eder.

13- Ana kubbeyi taşıyan 8 ayak "Efali mükellefini yani farz, vacip, sünnet,müsteap, mübah, mekrûh, müfsid, haram gibi kaideleri temsil eder.

14- Ana gövdeye 5, Şadırvanlı avluya 3 abidevi kapıyla girilir ki toplamı 8 cennet kapısını temsil eder.

Camii Nerededir?

Sabancı Merkez Camii, Adana şehrinin merkezinde, Seyhan nehri kıyısında yer alan Sabancı Merkez Camii, konumu itibariyle Adana’da bulunan ana arterlerin, demir yolunun ve Adana’yı çevre il ve ilçelere bağlayan yolların kesim noktasında ve yüksek minareleriyle kilometrelerce uzaktan görünüyor olması nedeniyle şehrin adeta sembolü haline gelmiştir.

Camii hakkındaki diğer bilgiler nelerdir?

Camide bulunan hat eserlerinin tamamı Hattat Hüseyin KUTLU’ya aittir.

Ana kubbede 9 m çapında “Ayet-el Kürsi” yazılıdır.

Güney cephede (kıble cephesinde) bulunan 2X16=32 m boyundaki kuşak yazısı ise Nur Suresinin 35-36-37 ve 38. Ayetleridir.

Sekiz fil ayağı ile ana kubbe kasnağının meydana getirdiği sekiz adet aslan göğsünde ise Lafzatullah ile Peygamberimizin ve ilk halifelerin isimleri bulunmaktadır.

Alt kat pencere rozetlerinde batı cephesinden başlamak üzere Fatiha Suresi ile devamında Cibril Hadis-i şerifi, üst kat pencere rozetlerinde ise Esma-ül Hüsna, Allah’ın (C.C.) güzel isimleri bulunmaktadır.

Kapı üstlerinde, içeride ve dışarıda, çeşitli ayetler yer almaktadır.

Cami çinileri klasik İznik çinisi tekniği ile İznik’te, İznik Vakfı tarafından yapılmıştır.

Kıble cephesinde bulunan dört adet pano, büyüklük bakımından dünyada en büyük cami panolarıdır.

Camide tüm nakış eserleri ve çinilerin desenleri Mimar Nakkaş M. Semih İRTEŞ’e aittir.

Mihrap, mimber, kürsü, taç kapı ve diğer kapılar mermer olup klasik Osmanlı camilerinde bulunan eserlere benzer tarzda çizilmiş ve Nihat KARTAL Usta tarafından büyük bir ustalıkla ve sanatkarane zarafetle yapılmıştır.

Ahşap kapılar kündekari tarzında olup Ahmet YILÇAY usta tarafından, bütün vitraylar Abdulkadir AYDIN usta tarafından, mukarnas işleri Ali Turan usta tarafından yapılmıştır.

Cami minareleri beyaz çimento ile fil dişi renginde kırma malzeme karıştırılarak elde edilen betondan betonarme olarak yapılmıştır. Aynı tarzda ana kubbe ve yardımcı kubbeler brüt beton olarak yapılmıştır.

Caminin iç ve dış aydınlatma projeleri ile iç seslendirme projeleri Philips tarafından çizilmiştir. Bu projelerde Philips’in malzemeleri kullanılmıştır. Ayrıca camide asansörlü minareye konan ve ASELSAN tarafından realize edilen merkezi telsiz yayını ile 60 km çaplı bir daire içinde kalan 275 adet camiye merkezi yayın sistemi ile vaaz yayını yapılmaktadır.

Caminin batı kısmında müstakil bir bölüm olarak araştırmacılara ve halka hizmet vermek üzere klasik ve dijital bir kütüphane de bulunmaktadır. Sebil Çeşmesi’nden özel dini günlerde bal şerbeti sunulmaktadır.

Adana Sabancı Merkez Camiini 3D(3 boyutlu) görmek için buraya tıklayınız

Adana Sabancı Merkez Camii'ne ait resimler?

Vural Egemen SARIGÖZ
07/02/2012